Znameniti srpski vajar i akademik Đorđe Đoka Jovanović, rodio se na današnji dan 21. januara 1861. godine. Kao jedan od osnivača Umetničke škole, iz koje je kasnije nastala Umetnička akademija, Jovanović je bio veoma posvećen pedagoškom radu. Najznačajniji deo njegovog stvaralačkog opusa predstavljaju javni spomenici i portreti, među kojima posebno mesto zauzimaju Spomenik kosovskim junacima u Kruševcu, Knezu Milošu u Požarevcu, Josifu Pančiću, Kosti Taušanoviću, Vuku Karadžiću i Vojvodi Vuku u Beogradu, kao i niz spomenika na beogradskom Novom groblju.
Prvobitna zamisao o podizanju spomenika Vuku Stefanoviću Karadžiću u srpskoj prestonici potekla je od Srpske književne zadruge. Ovaj poduhvat poprimio je opštenarodni karakter, pa je 1920. godine zatraženo od škola „da svaki đak da svoj dinar”. Prikupljanje priloga trajalo je deset godina – do juna 1930. godine, kada je prikupljeno oko 300.000 dinara. Veći deo novca poticao je od đačkih priloga, dok je pomoć države izostala. Odluku da se spomenik izradi po maketi koju je ponudio naš poznati i u svetu priznati vajar Đorđe Jovanović doneli su Bogdan Popović, Uroš Predić i Paja Jovanović.
Đorđe Jovanović je na spomeniku radio od juna 1932. do marta 1933. godine. Konačne dimenzije statue bile su 3 metra u visinu i 1,7 x 1,34 metra u osnovi. Ukupna visina spomenika sa postamentom bila je osam metara. SKZ i vajar Jovanović tražili su od gradskih vlasti da se spomenik postavi u današnjem Studentskom parku, između spomenika Dositeju Obradoviću i Josifu Pančiću. Zahtev je odbijen jer bi se morala rušiti jedna od kapija, ili deo ograde parka. Kako nije nađeno rešenje, Vukova statua je smeštena u dvorište Zadruge, gde je ostala naredne četiri godine.
Foto: Muzej Vuka i Dositeja
Povodom obeležavanja 150. godišnjice Vukovog rođenja gradske vlasti ponudile su da se spomenik postavi na ugao Bulevara kralja Aleksandra i Grobljanske (današnje Ruzveltove) ulice. Zadruga i autor nerado pristaju na ponuđeno rešenje, pa je spomenik svečano otkriven u nedelju 7. novembra 1937. godine. Nezadovoljan izborom mesta, vajar Đorđe Jovanović nije prisustvovao njegovom svečanom otkrivanju. Ipak, vremenom Vukov spomenik „postao je nerazlučiv deo beogradskog prostora i svesti njegovih žitelja”. Po njemu je ceo kraj dobio ime, a mesto susreta već više generacija naziva se „Kod Vuka”. Krajem protekle godine, na inicijativu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda spomenik je restauriran, a saniran je i obnovljen i njegov postament.
Izvor: Muzej Vuka i Dositeja
Na fotografiji: Vukov spomenik, nakon restauracije, kraj 2022. godine.
