Izložba „Povratak Milića od Mačve” otvorena u Budimpešti

U okviru manifestacije Srpski dani, Eparhija budimska i Udruženje Umetnost bez granica uz podršku Ambasade Republike Srbije u Budimpešti, u četvrtak 05. oktobra 2023. godine, u srpskoj Ambasadi priređena je izložba „Povratak Milića od Mačve”.

Pod svodovima Ambasade Republike Srbije izložene su slike čuvenog srpskog slikara Milića Stankovića – Milića od Mačve, a koje su inače deo zbirke Dušanke Subotić Homen, predsednice udruženja Umetnost bez granica, slike iz zbirke porodice Stanković, Milićevih potomaka kao i slike iz zbirke Muzeja Eparhije budimske koje je Milić poklonio posle likovne kolonije i izložbe u Sentandreji 1988. godine.

Na poziv episkopa budimskog Lukijana, izložbu „Povratak Milića od Mačve” otvorila je potpredsednica Vlade i ministarka kulture Maja Gojković i tom prilikom poručila da srpsku i mađarsku kulturu spaja mnogo toga, a da je srpski umetnik Milić Stanković doprineo da Budimpešta i Mađarska budu još snažnije prepoznate kao izuzetno važne odrednice u istoriji srpskog naroda i kulture.

„Danas smo na jednom mestu spojili dve značajne vertikale srpske kulture i duhovnosti – velikog srpskog umetnika Milića Stankovića i Srpsku pravoslavnu crkvu, inicijatora i organizatora manifestacije koja promoviše i afirmiše našu kulturu, tradiciju i nauku u prijateljskoj Mađarskoj”, rekla je Gojković otvarajući izložbu organizovanu  u okviru „Srpskih dana u Mađarskoj“.

Ona je podsetila da je čuveni slikar, u čijim delima je uživala publika u Beču, Parizu, Njujorku, Londonu i drugim svetskim metropolama, pre nešto više od tri decenije izlagao u Sentandreji, u okviru likovne kolonije. „Ta činjenica daje dodatnu vrednost samoj izložbi i oplemenjuje ovo dragoceno predstavljanje Srbije u zemlji i gradu sa kojima nas vezuje mnogo više od dobrih komšijskih odnosa”, istakla je ministarka.

„Ovde izložena dela najslikovitije govore o tome koliko inspirativnih tema i motiva savremeno stvaralaštvo može da pronađe u narodnoj prošlosti, tradiciji i običajima“, dodala je ministarka i podsetila da je svojim maestralnim delom „Sentandrejski diptih” izloženim i nastalim u okviru te  likovne kolonije, Milić od Mačve doprineo da Budimpešta i Mađarska budu još snažnije prepoznate kao izuzetno važne odrednice u istoriji srpskog naroda i kulture.

Na svečanom otvaranju izložbe govorili su još i ministar-savetnik Aleksandar Lončarević, otpravnik poslova Ambasade Republike Srbije, prof. Milan Đurić, akademski umetnik i predsednik udruženja umetnika Krug iz Budimpešte, diva Simonida Stanković, muzičko-scenska umetnica i kćerka Milića od Mačve koja je ovom prilikom otpevala srpsku izvornu pesmu iz Homolja pod nazivom Ukleta vila i mađarsku tradicionalnu pesmu Istenem, Istenem, szerelemes Istenem, iz Transilvanije.

U duhu izuzetnih prijateljskih odnosa Mađarske i Srbije, obratila se i zamenica ministra kulture Mađarske Ester Vitajoš.

Izvor: Eparhija budimska

O slikaru Miliću od Mačve

Milić od Mačve rođen je 30.10.1934. godine u Belotiću u Mačvi. Završio je Šabačku gimnaziju a zatim je upisao Arhitektonski fakultet u Beogradu. Diplomirao je na Akademiji umetnosti u Beogradu 1959. godine. Prvu samostalnu izložbu otvorio je 01. septembra 1959. u Beogradu. Prvu samostalnu izložbu u inostranstvu imao je 1964. godine u Ženevi. Bio je član Udruženja likovnih umetnika Srbije (ULUS) od 1960. godine. Tokom 1964. i 1965. godine živeo je i radio u Parizu, potom u Beogradu, Briselu, Belotiću, na Zlatiboru i na Pirosu (Grčka). Bio je jedan od 13 članova društva „Mediala”.

Milić je jednu svoju izložbu slika 1962, koja je tada bila zabranjena, posvetio slikaru Savi Šumanoviću, „od ustaškog zverinja umorenog” kako on tada reče, zato što je bio Srbin i što je svoje slike potpisivao ćirilicom, koju su ustaške vlasti zabranile 1941. godine.

Povodom obeležavanja 600. godišnjice Kosovke bitke, 28. juna 1989, Milić od Mačve je priredio izložbu slika u dvorištu manastira Gračanice. Milić se na ovoj izložbi predstavio sa 40 slika u ulju i dvadesetak crteža inspirisanih kosovskom epopejom. Otvaranju izložbe, postavljene u šatoru u manastirskom dvorištu, prethodio je ceremonijal koji je umetnik izveo sa svojom „ženskom četom” (ženom i njegove četiri kćeri) i saradnicima. Pored izložbe slika, na ovoj komemoraciji, kneževu trpezu je osmislio Milić. Bio je vitez čuvar manastira Gračanice.

Bio je ekscentrik kakvog je slikarstvo dugo čekalo. Po nekim osobinama jedino se Salvador Dali mogao meriti sa njim. Večnu borbu je vodio sa svima a najveću sa samim sobom. Pobede je dobijao redom. Naslikao je preko 12.000 slika! Bio je slavan. Kada je bio osporavan on je u stvari bio slavljen.

Evropa i svet su bili fascinirani Milićem od Mačve. Da je kojim slučajem bio stranac, večno bi bio slavljen. Umro je 08.12.2000. godine u Beogradu, prenela je Eparhija budimska njegovu biografiju.