Zamisao za otvaranje Velike škole pripada Ivanu Jugoviću (Jovanu Saviću, kako je bilo njegovo pravo ime), u ono vreme, uz Dositeja Obradovića, najobrazovanijem Srbinu, kako je zabeležio Vuk Karadžić: „Osim srpskoga jezika znao je latinski, nemački, madžarski, talijanski i francuski… Da ne rečem da se nikakav našega vremena u nauci i u razumu ne bi mogao s njime isporediti, ali se jamačno može reći da je bio iz reda najučenijih i najpametnijih Srba”.
O samom činu otvaranja Vuk, jedan od prvih dvadesetak učenika, mnogo godina kasnije je zapisao: „U određeni dan dođe Mladen (vojvoda Mladen Milovanović) sa svijem sovjetnicima i s mitropolitom (Leontijem Lambrovićem) i Dositijem i, pošto mitropolit u najvećoj sobi gdje će biti škola osveti vodu, Dositije sjedeći pročita iz jednog velikog teftera, koji je bio rukopis od druge knjige „Sobranija veštej: O dostojnom počitaniju k naukam”. I sad se opominjem kako se Mladen grohotom nasmijao kada je u čitanju Dositije rekao: „U popa bi valjalo da su i prasad mudra, a u njega su i djeca luda”. Potom se sjutradan počela škola”.
Foto: Muzej Vuka i Dositeja
Zgrada u kojoj je Velika škola počela sa radom stoji i danas u Gospodar Jevremovoj ulici. Međutim, već tokom prve školske godine postala je pretesna da primi sve učenike, pa je škola preseljena preko puta, u veće zdanje. U ovoj zgradi, u kojoj je Velika škola radila od 1809. godine do propasti Prvog srpskog ustanka 1813. godine, danas se nalazi Muzej Vuka i Dositeja. (Lj. Čubrić, Velika škola, 2008)
Naslovna fotografija: Prva zgrada Velike škole, oko 1930. godine /Foto: Muzej Vuka i Dositeja
Izvor: Muzej Vuka i Dositeja
