Danas obeležavamo dan kada je na zboru u Orašcu 1804. godine započeo Prvi srpski ustanak, a za vožda izabran Karađorđe Petrović, te dan kada je voljom narodnih predstavnika 15. februara 1835. godine u Kragujevcu usvojen prvi Ustav moderne Srbije, prema prazniku nazvan Sretenjski. Nepune tri godine pre donošenja ovog Ustava, o tome je, pored ostalog, knezu Milošu Obrenoviću pisao Vuk Karadžić u svom čuvenom pismu, jednom od najvrednijih spisa naše političke književnosti:
„Valjalo bi dati narodu pravicu, ili, kao što se danas u Evropi obično govori, konštituciju. Ja ovde ne mislim konštituciju Francusku, ili Anglijsku, ili novu Grčku; nego, od prilike, da se odredi način praviteljstva i praviteljstvo da se postavi (po onome fermanu ili ati-šerifu, jer ko Vam god kaže ili odobrava, da drukčije biti može, onaj Vas vara i na zlo navraća); da se svakom čoveku osigura život, imanje i čest; da svak svoj posao, koji nikom nije na štetu, može raditi po svojoj volji, i po svojoj volji živeti; da svaki čovek zna, šta mu valja činiti, da se ne boji niti Vas, niti ikoga dugoga; da niko nikoga ne može na silu naterati, da ga služi, da se tvrdo zna, koji je činovnik stariji, koji li je mlađi; da se bez pravog uzroka i bez suda ne može činovnik ni iz službe isterati, niti na trag u manji čin povratiti; da se niko ne može naterati, da se protiv svoje volje primi kake službe, i da svaki činovnik kad mu bude volja, može službu ostaviti (ovo bi pravilo bilo nužno samo za današnje stanje činovjnika, a kako se činovnici u bolje stanje postave, onda će se slabo ko službe odricati, a još manje primljenu službu bez osobiti uzroka ostavljati). A dok se god ovo ne postavi i ne utvrdi, dotle se ne može ni o zakonima ništa upravo raditi, kako god što se ne može kuća niti i kaka druga zgrada načiniti, dok joj se najpre temelj ne postavi. Pa ovu pravicu i zakone ne treba narodu samo obreći nego valja na Velikoj skupštini objaviti, i zakleti se, da će se tako držati, i utvrditi, da je onaj svaki, bio ko mu drago, koji bi to pogazio i prestupno, neprijatelj naroda i otačanstva, i da će mu se kao takovom suditi; i što se tako postavi i utvrdi, ono valja kao najveća svetinja da se drži i čuva. I da bi svi ljudi mogli lakše tu sreću poznati, i Vama za nju blagodareći po njoj se vladati, valjalo bi to sve naštampati i svakome selu po jedan egzemplar poslati, a i osim toga u svakoj naiji dati na prodaju, da svaki čovek, koji želi, može kupiti za malu cenu” (Odlomak iz Vukovog pisma knezu Milošu od 12/24. aprila 1832)
Ilustracija: Vukovo pero i masionica i naslovna strana Sretenjskog ustava iz 1835. godine.
Izvor: Muzej Vuka i Dositeja
