U Kraljevini se o zaštiti i čuvanju nacionalnih interesa brinulo kroz sistemsko ulaganje u školstvo i diplomatiju. Samo na teritoriji Osmanskog carstva Kraljevina je od 1892. do 1894. otvorila više gimnazija nego na teritoriji Srbije. Srpske gimnazije u Carigradu, Solunu, Bitolju, Skoplju i Pljevljima, uz već postojeću aktivnost Bogoslovije u Prizrenu (od 1871.) nisu bile samo prosvetne ustanove za srpsku decu u ovim gradovima, već i centri za širenje pismenosti, obrazovanje učiteljskih kadrova i otvaranje osnovnih škola. Uz podršku konzulata sa najkvalitetnijim kadrom (Branislav Nušić, Milan Rakić…) ove škole su, odigrale ključnu ulogu u zaustavljanju procesa odnarođivanja i preveravanja Srba izvan tadašnje Srbije, na prostoru Kosova, Metohije i Solunskog vilajeta.
Najviše zasluga za ovo dugoročno ulaganje pripada Stojanu Novakoviću koji je, i kao ministar prosvete i kao ministar unutrašnjih dela i kao diplomata pod obe dinastije bio posvećen istom cilju, zapisao je ovu priču POKS Požarevac na svom Fejbuk profile.
Na priloženim fotografijama su srpski konzulat u Prištini 1903. i Bogoslovija u Prizrenu danas.
